Stała obsługa prawna startupów – kluczowe elementy

Data aktualizacji: 1 marca 2024

Dynamiczny rozwój wysokich technologii otworzył przed przedsiębiorczymi osobami wiele nowych możliwości, które jeszcze kilkanaście lat temu nie miałyby racji bytu. Współczesny rynek pozwala również na szybkie próbkowanie konceptów i innowacyjnych rozwiązań, z pominięciem ogromnych nakładów finansowych oraz wieloletniego okresu zwrotu inwestycji. Na bazie tych właśnie założeń powstały startupy. Przed ich twórcami stoi jednak wiele wyzwań. Również natury prawnej. Szczególnie w dobie dynamicznie zmieniających się przepisów dotyczących funkcjonowania w Internecie, na którym tak wiele z nich w dużej mierze bazuje. W niniejszym artykule przybliżymy właśnie te kwestie.

• Definicja startupu
• Start-up a kwestie prawne
• Zalety obsługi prawnej
• Koszty obsługi prawnej startupu
• Case study – typowe problemy prawne startupów
• Startupy patrzą w przyszłość

Definicja startupu

Warto na początku dobrze zdefiniować czym jest startup (lub start-up). Pozwoli to również w kolejnych krokach określić wyzwania prawne, jakie stoją przed jego twórcami. Startup najczęściej rozumiany jest jako tymczasowa organizacja, która poszukuje skalowalnego i powtarzalnego modelu biznesowego. Cechuje ją duża niepewność, ale i potencjał do szybkiego wzrostu na rynkach globalnych. W definicji tej kryje się kilka istotnych niuansów:

• tymczasowa organizacja – nie jest zdefiniowane, czy jest to przedsięwzięcie prywatne, jednoosobowa działalność gospodarcza, czy spółka. Z punktu widzenia prawa owa tymczasowość może stanowić wyzwanie. Twórcy startupu muszą zakładać wiele kierunków, w których organizacja może podążyć. Oznacza to m.in. planowanie jej różnych form prawnych wraz ze zmieniającą się rzeczywistością.
• skalowalność – założeniem powstania i rozwoju startupu jest bardzo dynamiczny wzrost. W dobie nowoczesnych technologii wzrost na poziomie 10x w skali roku nie jest niczym dziwnym. Wraz ze wzrostem może pojawić się również w krótkim czasie cały zestaw dodatkowych obowiązków i norm, które należy spełnić.
• nieustalony (lub nie dość sprecyzowany) model biznesowy, który powoduje konieczność wielu testów produktów, sposobów monetyzacji, zasad funkcjonowania. Taka sytuacja może powodować trudności w jednoznacznej definicji wielu kwestii prawnych oraz konieczność modyfikacji wcześniejszych założeń w miarę zmian w samym przedsiębiorstwie.

 

Start-up a kwestie prawne

Startupy często powstają jako spontaniczne twory z wielkimi planami na przyszłość, jednak dalekim od ideału umocowaniem w teraźniejszości. Teraźniejszości, która z uwagi na innowacyjność pomysłu twórców startupu może nie zakładać (pod kątem prawnym) istnienia rozwiązań oferowanych przez organizację. Nastręcza to wiele problemów, przez które wiele startupów zamiast się rozwijać i poszukiwać idealnego modelu biznesowego, rozwiązuje i próbuje spełnić (lub co gorsza pomija) aktualnie obowiązujące wymogi prawne.

Startup to najczęściej twór rozwijany przez ludzi posiadających talent i pasję w jakiejś dziedzinie. Inne kwestie związane z prowadzeniem biznesu odchodzą na dalszy plan. Niestety z tego powodu wiele takich przedsięwzięć nie wytrzymuje próby czasu lub prędzej czy później stoi przed dużymi wyzwaniami. Również natury prawnej.

Dodatkowo, wczesne etapy rozwoju startupu często wiążą się z wieloma dodatkowymi wyzwaniami – od zastrzeżenia nazwy, poprzez ochronę własności intelektualnej, po regulacje dotyczące finansowania i zatrudnienia. Właściwa obsługa prawna pozwala na uniknięcie wielu pułapek i problemów, które mogą opóźnić lub nawet zablokować rozwój firmy. Rozwój, który w tym wypadku odgrywa kluczową rolę.
 

Zalety obsługi prawnej

Profesjonalna obsługa prawna startupu to podstawa. Jedna z tych kwestii, o których nie można zapomnieć i której nie warto pomijać. Podstawowe zalety takiego rozwiązania:

• przeniesienie nakładów czasowych przeznaczonych na kwestie prawne z członków zespołu, na kancelarię prawną,
• większe bezpieczeństwo prawne,
• możliwość reakcji na dynamicznie rozwijającą się sytuację,
• możliwość ustalenia zakresu stałej współpracy opartej o niezmienne, comiesięczne wynagrodzenie,
• możliwość uzyskania szybkiej opinii prawnej już na etapie opracowania konceptu nowego rozwiązania,
• doradztwo prawne w sprawach bieżących, pozwalające na szybkie rozwiązanie drobnych kwestii zanim urosną do rangi poważnego problemu.

 

Koszty obsługi prawnej startupu

Z uwagi na to, iż pojęcie startupu jest tak szerokie, trudno z góry (bez poznania szczegółów) określić konkretne koszty stałej opieki prawnej. Przyjmując jednak za kryterium wielkość organizacji koszty stałe i chcąc oszacować koszty comiesięcznej opieki prawnej kształtują się następująco:

• Mikroprzedsiębiorcy – od 1200PLN+VAT – szczegóły pakietu
• Małe i średnie firmy – od 1500PLN + VAT – szczegóły pakietu

Są to oczywiście koszty szacunkowe. Konkretny cennik usług może zostać ustalony indywidualnie, biorąc pod uwagę wielkość i specyfikę biznesu, model działania oraz indywidualne wymagania.

Oczywiście opieka prawna nie musi być realizowana w formie stałego abonamentu. W przypadku potrzeby doraźnych konsultacji, można tego dokonać na kilka sposobów:

• korzystając z E-porady prawnej
• poprzez formularz kontaktowy
• telefonicznie: (+48) 605 131 260, (+48) 22 458 23 40

 

Case study – typowe problemy prawne startupów

Istnieje oczywiście wiele „standardowych” kwestii, przy których usługa opieki prawnej jest bardzo przydatna np.:

• przygotowanie i opiniowanie umów,
• analizy prawne planowanych rozwiązań,
• reprezentacja,
• przygotowanie pism procesowych i ugód,
• przygotowywanie statutów, regulaminów i innych aktów regulacyjnych,
• kwestie ochrony danych osobowych,
• kwestie ochrony własności intelektualnej,
• sprawy związane z prawem pracy (szczególnie istotne przy dynamicznie rozwijającym się zespole).

Są to oczywiście ogólne obszary działań. Poniżej prezentujemy jednak kilka spraw „z życia wziętych”, które pokazują, w jak wielu innych, mniej typowych aspektach, obsługa prawna może okazać się przydatnym rozwiązaniem:

• tworzenie i opiniowanie umów ze wspólnikami (Founders Agreement),
• doradztwo prawne dot. Venture Capital,
• doradztwo w kwestii znaków towarowych i ochrony marki,
• pomoc w dostosowaniu dynamicznie zmieniającego się modelu biznesowego do aktualnie obowiązujących norm prawnych,
• opiniowanie innowacyjnych rozwiązań w oparciu o aktualne (często nie przewidujące jeszcze takiego rozwiązania) przepisy,
• doradztwo w kwestiach prawnych aspektów pozyskania finansowania.

 

Startupy patrzą w przyszłość

Startupy są synonimem innowacji i dążenia do przekraczania granic możliwości. Patrzenie w przyszłość to dla nich nie tylko kwestia strategii, ale przede wszystkim mentalności i samego konceptu istnienia. Warto jednak, aby takie podejście miało solidne podstawy. Szczególnie solidne podstawy prawne, dzięki którym cała energia zespołu może być ukierunkowana na realizację głównych celów.