Polubownie czy przez sąd? Jaką ścieżkę windykacji wybrać w 2025 roku

Data aktualizacji: 30 maja 2025

Polubownie czy przez sąd? To częsty dylemat, przed którym stoją wierzyciele. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się nieco obu rodzajom windykacji. Podpowiemy, która opcja może lepiej sprawdzić się w danej sytuacji oraz zmierzymy się z kilkoma mitami. Między innymi z podstawowym pytaniem z tytułu artykułu. Jedno czy drugie? Często bowiem tak postawione pytanie już na wstępie wskazuje, iż cześć naszych założeń może być nieprawidłowa.

• Czym jest windykacja polubowna?
• Zalety windykacji polubownej
• Wady windykacji polubownej (przeciągającej się)
• Czym jest windykacja sądowa?
• Zalety windykacji sądowej
• Wady windykacji sądowej
• Jedno nie wyklucza drugiego
• Pomoc kancelarii

Czym jest windykacja polubowna?

W uproszczeniu: windykacja polubowna polega na podejmowaniu działań mających na celu skłonienie dłużnika do spłaty zobowiązania bez konieczności wchodzenia na drogę sądową. Celem windykacji polubownej jest odzyskanie środków bez eskalowania konfliktu, co często pozwala zachować pozytywne relacje biznesowe. Mówimy tutaj przede wszystkim o:

• monitach mailowych i telefonicznych,
• wysyłce wezwania do zapłaty,
• negocjacjach mających na celu np. rozłożenie długu na raty, czy zmianę harmonogramu spłat.

 

Zalety windykacji polubownej

Postępowanie polubowne ma wiele zalet, przez co może być wykorzystywane praktycznie w każdym przypadku. Przynajmniej na wstępnym etapie. Podstawowe zalety to:

• Szybkość działania – w porównaniu do postępowania sądowego, działania polubowne mogą przynieść rezultaty znacznie szybciej. Wierzyciel nie musi czekać na decyzję sądu.
• Stosunkowo niskie koszty – zależne oczywiście od skali działań,
• Elastyczność rozwiązań – możliwość zastosowania wielu rozwiązań,
• Zachowanie relacji biznesowych – polubowne podejście zwiększa szansę na utrzymanie relacji z klientem, który np. chwilowo popadł w kłopoty finansowe, ale nadal jest wartościowym kontrahentem.

 

Wady windykacji polubownej (przeciągającej się)

Przyciągające się negocjacje, monity, ustalenia, czy przesuwania terminów. To niestety rzeczywistość windykacji polubownej prowadzonej w nieumiejętny sposób. Warto mieć tego świadomość by unikać prowadzenia działań w nieskończoność. Warto pamiętać również o kilku innych aspektach:

• przeciągające się bez konsekwencji negocjacje czy płatności dają dłużnikowi przeświadczenie, iż jego strategia jest skuteczna, a płatność nie musi być zrealizowana w najbliższym czasie,
• ryzyko przedawnienie roszczenia,
• brak presji prawnej – szczególnie przy samodzielnej windykacji,
• wysokie koszty przeciągających się działań – szczególnie te niepieniężne – warto policzyć realny czas, jaki w przeciągu 3 miesięcy poświęciło się na działania i odpowiedzieć sobie na pytanie, czy np. 20h spędzonych na sprawdzaniu przepisów, kontaktach z dłużnikiem, negocjacjach, czy sporządzaniu pism nie mogły zostać znacznie lepiej spożytkowane.

 

Czym jest windykacja sądowa?

Windykacja sądowa to kolejny etap odzyskiwania należności, podejmowany wtedy, gdy metody polubowne nie przynoszą skutku (o czym szerzej na końcu artykułu). W uproszczeniu, wierzyciel składa pozew do sądu, domagając się spłaty zadłużenia, a następnie uczestniczy w procesie postępowania sądowego.
 

Zalety windykacji sądowej

Windykacja sądowa z racji swojej natury ma oczywiście wiele zalet. Poniżej najważniejsze:

• skuteczność – prawomocny wyrok sądu ma moc prawną, której dłużnik nie może zignorować,
• presja prawna – już samo otrzymanie nakazu zapłaty (a w wielu wypadkach nawet złożenie pozwu) często mobilizuje dłużników do spłaty zadłużenia, zanim sprawa trafi do komornika,
• możliwość dochodzenia odsetek i kosztów.

 

Wady windykacji sądowej

Postępowanie sądowe nie jest jednak bez wad, dlatego już na etapie określania strategii windykacyjnej, warto dokładnie określić przypadki, w których kwestia zadłużenia powinna trafić do sądu. Podstawowe wady, z którymi należy się zmierzyć:

• konieczność przygotowania całej dokumentacji potwierdzającej wystąpienie zadłużenia, zgodnej z obowiązującymi przepisami i procedurami,
• czas trwania postępowania – w prostych sprawach proces może trwać kilka miesięcy, a w bardziej skomplikowanych — nawet lata,
• koszty sądowe i komornicze – zarówno te bezpośrednie, jak i pośrednie jak np. czas poświęcony na przygotowanie pozwu, czy stawiennictwo na rozprawie,
• stres – szczególnie w przypadku samodzielnej reprezentacji.

 

Jedno nie wyklucza drugiego

Choć windykacja polubowna i sądowa często przedstawiane są jako alternatywy, w praktyce stosuje się je łącznie. Wierzyciel może rozpocząć od monitów, prób negocjacji, przesłania wezwania do zapłaty. Gdy te czynności zawiodą — skierować sprawę do sądu. Warto jednak pamiętać, iż możemy uznać działania windykacyjne za skuteczne tylko wtedy, kiedy koszty tych czynności (również te niepieniężne) nie powodują, iż całość działań staje się zwyczajnie nieopłacalna. Dlatego bardzo ważną kwestią jest spójna i przemyślana strategia windykacyjna, która z jednej strony jasno wskazuje procedury, z których powinno się skorzystać na danym etapie, z drugiej strony nie powoduje niepotrzebnego przedłużania całego procesu w czasie, a co za tym idzie nieuchronnego zwiększania kosztów całej operacji.
 

Pomoc kancelarii

W przypadku chęci uzyskania pomocy związanej z windykacją, czy to polubowną, czy sądową, serdecznie zapraszamy do kontaktu:

• telefonicznego: (+48) 605 131 260, (+48) 22 458 23 40
• mailowego: dariusz.staniszewski@adwokatura.pl
• za pomocą formularza kontaktowego dostępnego na stronie,
• korzystając z formularza bezpłatnej wyceny windykacji.